ΑρχικήΝέαPressNewslettersΥλικόΑ-ΩΣυχνές ΕρωτήσειςΕπικοινωνία
Home >> Μεγάλοι >> Επιβλαβές περιεχόμενοΒία, ρατσισμός, ξενοφοβία
Η χρήση του Διαδικτύου με σκοπό τη διάδοση ρατσιστικής, αντισημιτικής και ξενοφοβικής προπαγάνδας αυξάνεται σε όλο τον κόσμο. Οι στόχοι του μίσους μπορεί να ποικίλουν από τόπο σε τόπο, αλλά καμία χώρα δεν έχει ανοσία στο πρόβλημα και συχνά τα πράγματα γίνονται πιο περίπλοκα αφού η διαχείριση ορισμένων ιστοσελίδων γίνεται από πολλές χώρες.

Υπάρχει η συνεχώς αυξανόμενη ανησυχία ότι το διαδικτυακό μίσος μπορεί να προκαλέσει βία και να οδηγήσει σε πραγματικά εγκλήματα μίσους. Ακόμα και αν είναι δύσκολο να εδραιωθεί ένας αιτιολογικός δεσμός, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το Διαδίκτυο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ώστε να ενισχύσει το εχθρικό κλίμα εναντίον συγκεκριμένων ομάδων, όπως επίσης και για τη συγκέντρωση χρημάτων και την προσέλκυση συμπαθούντων.

  • Τι λέει η Ευρωπαϊκή Νομοθεσία για το θέμα
    • Σύμφωνα με το άρθρο 14 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών, η απόλαυση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών που αναγνωρίζονται στη σύμβαση δεν μπορεί να είναι αντικείμενο καμίας διάκρισης φύλου, φυλής, χρώματος, γλώσσας, θρησκείας, πολιτικών ή άλλων πεποιθήσεων, εθνικής ή κοινωνικής προέλευσης, συμμετοχής σε εθνική μειονότητα, περιουσίας, γέννησης ή άλλης κατάστασης.

      Επίσης, σύμφωνα με το Πρόσθετο Πρωτόκολλο της Σύμβασης για το Έγκλημα  στον Κυβερνοχώρο του Συμβουλίου της Ευρώπης, ομιλία μίσους ορίζεται το: «ρατσιστικό και ξενοφοβικό υλικό». Ρατσιστικό και ξενοφοβικό υλικό προσδιορίζεται κάθε είδους γραπτό κείμενο, εικόνα ή άλλη αναπαράσταση ιδεών και θεωριών που συνηγορεί, προωθεί ή προκαλεί έχθρα, διακρίσεις ή βία εις βάρος κάποιου ατόμου ή ομάδας ατόμων, χρησιμοποιώντας ως πρόφαση για οποιαδήποτε από τις παραπάνω πράξεις τη φυλή, το χρώμα, την καταγωγή, την εθνική προέλευση και την θρησκεία.
  • Η άποψη των νέων *
    • To Διαδίκτυο είναι ένα μέσο το οποίο επιτρέπει στους χρήστες του να καταθέτουν την άποψη τους, όποια και αν είναι αυτή. Παρόλα αυτά ελλοχεύει παγκοσμίως το φαινόμενο της λογοκρισίας. Η λογοκρισία που εφαρμόζεται ξεκινά από την πλήρη απαγόρευση όλων των διαδικτυακών τόπων ανάλογα με τη θεματική τους και φτάνει μέχρι τον αποκλεισμό επιλεγμένου περιεχομένου. Άρα λοιπόν η λογοκρισία ακόμα και αν επιβάλλεται με τις καλύτερες προθέσεις ανοίγει τον δρόμο σε νέες απόπειρες περιορισμού της ελεύθερης έκφρασης και καταλήγει επικίνδυνη.

      Τι γίνεται όμως όταν μέσω της ελεύθερης έκφρασης οδηγούμαστε σε μηνύματα ρατσιστικού περιεχομένου και γεμάτα από προκατάληψη; Θα σας αναφέρουμε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Εάν στο Youtube αναζητήσετε βίντεο με τον όρο «Μακεδονία» και αν ρίξετε μια γρήγορη ματιά στα σχόλια που αναγράφονται, τότε θα παρατηρήσετε πάρα πολλά μηνύματα ρατσιστικού και υβριστικού περιεχομένου. Ουσιαστικά, κάτω ακριβώς από ένα βίντεο που δείχνει, για παράδειγμα, απλώς τοπία μιας άλλης χώρας μπορεί να εξελίσσεται ένας λεκτικός πόλεμος. Όταν οι χρήστες του Διαδικτύου ξεπερνούν τα όρια της ελεύθερης έκφρασης τι γινεται; Το ότι κάποιος μπορεί να γράφει υβριστικά και ρατσιστικά μηνύματα χωρίς να αποκαλύπτεται πλήρως η ταυτότητα του πόσο επικίνδυνο μπορεί να γίνει για τη δημοκρατία του Διαδικτύου;

      Την αυξανόμενη χρήση του Διαδικτύου ως μέσου προπαγάνδας από ρατσιστικές και τρομοκρατικές οργανώσεις επισημαίνει έκθεση ενός εβραϊκού οργανισμού για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Σύμφωνα με τη φετινή έκθεση, 2004 ιστοσελίδες καλούν τους επισκέπτες τους και κυρίως τους νέους σε «ιερούς πολέμους» και τους παροτρύνουν να γίνουν καμικάζι αυτοκτονίας, 200 αποσκοπούν στη συγκέντρωση πόρων και τη προσέλκυση νέων οπαδών, ενώ πολλές έχουν «παιχνίδια» στα οποία ο χρήστης μπορεί να  «εξοντώσει» μετανάστες καθώς και θρησκευτικές και φυλετικές μειονότητες.

      Στον αντίποδα των παραπάνω βρίσκουμε χώρες που προσπαθούν εντονότερα από τις υπόλοιπες να ελέγξουν την πληροφορία του Διαδικτύου. Για παράδειγμα, στην Κίνα η δίωξη ηλεκτρονικού εγκλήματος μετρά πάνω από 30.000 άτομα προσωπικό.  Τα σχόλια σε φόρουμ, blog και μεγάλα ειδησεογραφικά site τα οποία ασκούν πολιτική κριτική συνήθως σβήνονται μέσα σε λεπτά. Τον Μάρτιο του 2007 η Τουρκία απέκλεισε την πρόσβαση στην ιστοσελίδα Youtube για δύο μέρες σύμφωνα με δικαστική απόφαση, γιατί αναρτήθηκαν κάποια προσβλητικά προς τον Κεμάλ Ατατούρκ βίντεο.

      Ποιος είναι όμως ο τρόπος άμυνας μας απέναντι σε αυτό το φαινόμενο; Σίγουρα η λογοκρισία ή το κλείσιμο αυτό των σελίδων δεν είναι η λύση. Είναι σαν να κλείνεις μια ολόκληρη βιβλιοθήκη επειδή μέσα σε αυτήν υπάρχει ένα «κακό» βιβλίο. Η σωστή ενημέρωση και η καλλιέργεια της κριτικής σκέψης και ιδιαίτερα όσο αναφορά τα νεαρά άτομα θα βοηθήσει στην μειώση αυτού του φαινομένου. Τέλος, σύμφωνα με την έκθεση του Οργανισμού, στόχος της διεθνούς κοινότητας πρέπει να είναι η ενημέρωση των πολιτών και σε καμία περίπτωση δεν προτείνεται το κλείσιμο των ιστοσελίδων και ο περιορισμός της ελεύθερης έκφρασης μέσω του Διαδικτύου.

      Η δική μας άποψη, ως νέοι χρήστες του Διαδικτύου, είναι ότι σε καμία περίπτωση δεν μας αρέσει να βλέπουμε την προσβολή και τον εξευτελισμό συγκεκριμένων εθνικοτήτων ή θρησκειών μέσω του Διαδικτύου, είναι όμως κάτι που, όσο το συναντούμε στα άλλα ΜΜΕ ή ακόμα και στην πόλη που ζούμε, δεν θα πάψει να υπάρχει και στο Διαδίκτυο.

      * Το κείμενο έχουν γράψει τα μέλη του Πάνελ Νέων του Saferinternet.gr, Μάγδα Τσούτη και Δημήτρης Χήτας